“Corona is a hoax, created by the fucking politicians”, zei de man op het Kroatische eiland waar wij overnachtten, terwijl hij het blik bier opentrok dat we hem aangeboden hadden. Het klonk niet samenzweerderig of verwijtend, eerder als een vaststelling. Hij zette het blikje aan zijn lippen. “Politicians are all the same everywhere.” Met dat laatste had hij een punt natuurlijk. Toch was ik jaloers op de luxe van zijn argeloosheid. Te leven in een streek die (nog) zo weinig door het virus is aangetast, zo weinig ontwricht in haar dagelijkse leven dat je dergelijke illusies nog kan koesteren. Die opvatting werd daar overigens door wel meer mensen gedeeld. Onze oorspronkelijke bedoeling was een weekje vakantie van België, maar we kregen er een weekje vakantie van corona bij.
Eigenlijk hadden we iets in Griekenland geboekt maar daar mochten die pestlijders van Belgen tot begin deze maand nog niet binnen. Door de overeerlijke telling hebben we onszelf een internationale besmettingsberuchtheid bezorgd waardoor wij de vraag “where are you from” met aarzelende schroom en na even een leugen te hebben overwogen, beantwoordden met een binnensmonds “Belgium”. Ik moest denken aan Amerikanen onder Bush die beweerden ”from Canada” te zijn om lastige blikken te mijden. Hoe dan ook “Holland” of “Germany” was voor ons toch nog een brug te ver en de mensen hier leken zich toch geen zorgen te maken. Aan elke winkel stond weliswaar de obligate, etiketloze verstuiver (met daarin hopelijk de benodigde concentratie alcohol), maar verder beschouwde iedereen hier de maatregelen vooral als een ijdel ongemak. De taxichauffeur gaf me zelfs een hand. De eerste die ik schudde in maanden. Het voelde aan als een uitheems gebruik.
Natuurlijk is corona geen hoax. Ik zie trouwens niet in welke politici garen zouden spinnen bij deze drastische bepalingen (op wat spontane zelfbevlekking bij autoritaire types na). Maar wat me intussen wel duidelijk is geworden, is dat “de volksgezondheid” niet het enige, laat staan het doorslaggevende criterium is als het om versoepelingen gaat. Terwijl mijn collega comedians moedig hun eerste optreden gaven in een reglementair sociaal gedistantieerde Arenbergschouwburg, waar in plaats van 800 toeschouwers er slechts 185 toegelaten werden —de heilige anderhalve meter, weet u wel— zat ik met evenveel (189) mensen gepropt in een ramvolle Boeing 737, in de gangbare low cost foetushouding: knieschijven in de rug van mijn voorganger en mijn gezicht op veertig centimeter afstand van dat van mijn buurman. Allemaal met een mondmasker op, t.t.z. ieder op zijn manier. Het gebruikelijke contingent droeg het onder de neus (wellicht hetzelfde schorremorrie dat straks al zal rechtstaan terwijl het lampje “riemen vast” nog brandt). Bij de veiligheidsbriefing werd nog even fijntjes vermeld “dat het verboden was om foto’s te maken van de andere passagiers in het vliegtuig”. Om de privacy van (onherkenbaar) gemaskerde passagiers te beschermen? Of omdat de marketingdirectie goed beseft hoe dit eruit ziet en niet in het rijtje verontwaardigde foto’s op sociale media wil verschijnen?
De zuurstofmaskers vielen af bij de mededeling dat “we zo dadelijk langskomen met koffie en snacks, enkel met elektronische betaling”. Binnen de kortste keren zat het halve vliegtuig vrolijk en ongemaskerd koffie te slurpen en gevulde koek te smakken, op veertig centimeter van elkaars gezicht. “De lucht wordt speciaal gefilterd”, werd ons toevertrouwd. Handig, zolang mijn buurman maar in die filter hoest, in plaats van recht in mijn gezicht. Nu geloof ik zelf niet echt in de effectiviteit van die mondmaskers gezien een groot deel ervan hopeloos fout wordt gebruikt, en “het absoluut zuiveren van álle cabinelucht”, staat in de fysica der fluïda bekend als “dikke zever”.
Kijk, niemand verplicht mij om het vliegtuig te nemen. Maar een vlucht van twee uur overleef je echt wel even zonder gevulde koek. Om in die omstandigheden ook nog eens de bar open te doen enkel om de laatste euro’s eruit te knijpen, terwijl je beneden op een terrasje drie vliegtuigstoelen afstand moet houden, is een dikke middelvinger naar de rest van ons. Dan doe je zelfs geen moeite meer om de schijn hoog te houden.
Bij vertrek en terugkeer mochten wij telkens nog voor de show een coronaverklaring invullen. Het bleek een formulier voor Spanje te zijn. “Maakt niet uit, dat geldt ook voor Kroatië hoor.” Geen van beide keren werd het opgehaald. Nobody gave a flying fuck. Ze liggen hier thuis op tafel voor wie het interesseert. Naast mijn tickets voor Randy Newman in de Roma. Dat concert kon toch écht niet doorgaan want; corona en al. ”Corona is a hoax?” Nee. Maar één ding moet je mij niet meer proberen wijs te maken. Corona is misschien niet gecreëerd door “the fucking politicians”, de maatregelen zijn dat wel. En die zijn blijkbaar perfect op maat geschreven van de klant, gaande van lichte overdrijving tot absolute nonchalance.
Ziedaar het échte verschil tussen de luchtvaartsector en het theater. Ze worden beiden gesubsidieerd, maar de ene heeft een lobby, de andere slechts een foyer.
column voor De Standaard, verschenen op 11 juli 2020