“Tijdskrediet dient om werknemers weer mentaal fit te krijgen, niet om wereldreizen te maken.” (Ben Weyts, DeStandaard)
“Eikes”, dacht ik toen ik het las. Het klonk een beetje als meneer pastoor: “Vrijen dient alleen om kinderen te maken.” Weer iemand die de zingeving van andermans leven wil bepalen. Waren we daar intussen niet uit ontzuild? Het geurde zelfs wat naar oude communisten: “De werkbijtjes moeten nét mentaal gezond genoeg zijn om te blijven werken, niet om voor zichzelf te gaan denken.” Want het begrotingstekort moet opgevuld en dus is er groei nodig. Meer consumeren. Meer werken. Zo veel mogelijk. En dan sterven. Zo rap mogelijk, dat het ons niet te veel kost.
In die optiek is een wereldreis inderdaad nutteloos. Dat hangt er van af wat je het belangrijkst vindt natuurlijk: BNP of Bruto Welzijn? We leven in tijden van ongekende productiviteit én van ongekende stressniveaus; burn-outs, depressies en zelfdodingen. Productiever worden om minder te werken, was dàt niet het plan? Waar is het ergens misgegaan?
Jan Denys van Randstad suggereerde dat tijdskrediet luiheid subsidieert, want “heel wat mensen in tijdskrediet gaan nadien minder werken.” Is dat luiheid of verlichting? Je prioriteiten verleggen, weliswaar naar domeinen waar Randstad geen commissie op krijgt. Of is deze directeur bang dat meer mensen zouden inzien dat zich kapot werken om een uit de hand lopende machinerie steeds sneller te laten draaien, misschien toch niet de efficiëntste besteding van een mensenleven is?
Als Ben had gezegd “een jaar op vakantie gaan”, had ik het misschien nog begrepen. Maar reizen is geen vakantie, geen break van het werk. Het is een break van het leven. Eruit stappen om het beter te kunnen bestuderen. Vakantie is een moderne uitvinding. Wanderlust , de drang naar geestesverruimende, mensveranderende horizonverbreding, bestaat al sinds de homo sapiens. Het is de top van Maslow’s behoeftenpyramide. Het zou haast een mensenrecht moeten zijn.
Ja maar, daar moet de belastingbetaler toch niet voor opdraven? Voor zelfverwezenlijking? Mentaal welzijn? Geestelijke welvaart? Natuurlijk wel. Daar wil deze belastingbetaler gerust mee voor opdraven. Als ik de miljoenen aan ontslagpremies, hallucinante lonen van topambtenaars en bancaire reddingsoperaties kan betalen, dan kunnen die 12 maanden uitkering voor een zoekende medeburger er voor mij gerust bij. Eén ding hebben politici alvast wél gemeen met wereldreizende tijdskredieters. Ze worden allebei betaald met gemeenschapsgeld.
“Mentaal terug fit worden”, dat doe je dan maar door een weekje flink te gaan wandelen in de bergen, de pélouse voor je fermette af te rijden of in je lycrapakje de Mont Ventoux op te fietsen met je superdure koersfiets. Maar niet te ver van de kerktoren hé, dat het geen wereldreis wordt.